اختلال عملکرد قاعدگی
اختلال عملکرد قاعدگی به زمانی اطلاق می شود که بی نظمی و اختلال در سیکل قاعدگی یا پریود اتفاق می افتد و این مورد، یکی از شایع ترین دلایل مراجعه خانم ها به متخصص زنان می باشد. در بیشتر خانم ها سیکل قاعدگی هر 28 روز یکبار اتفاق می افتد و در حدود چهار تا هفت روز ادامه پیدا می کند، البته فاصله زمانی هر سیکل می تواند از 21 روز تا 35 روز متغیر باشد. اختلال قاعدگی و علائم آن می تواند به گونه ای باشد که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار بدهد و یا بر توانایی باردار شدن فرد تاثیر بگذارد.
انواع اختلالات عملکرد قاعدگی
از جمله انواع اختلالات عملکرد قاعدگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پریودهایی با سیکل بیشتر از 35 روز یا کمتر از 21 روز
• از دست دادن دو تا سه سیکل قاعدگی
• خونریزی کم یا زیاد در هر سیکل
• ادامه دار شدن پریود بیش از هفت روز
• پریود همراه با درد، گرفتگی و تهوع
• خونریزی یا لکه بینی ما بین هر سیکل قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی
• قطع خونریزی ماهانه که در اصطلاح پزشکی آمنوره نام دارد
• دردهای شدید قبل از پریود که با عنوان سندرم پیش از قاعدگی شناخته می شوند
علت بروز اختلال عملکردی قاعدگی
عوامل مختلفی در بروز اختلال عملکردی سیکل قاعدگی دخیل هستند، از جمله:
• فیبروم ها یا پولیپ های رحمی، توده های غیر سرطانی و خوش خیم که در مخاط رحم رشد می کنند و به دیواره رحم می چسبند
• برهم خوردن نظم هورمون ها
• استرس و سبک زندگی مانند کم کردن وزن، بیماری، تغییرات ورزشی و هر آن چه که می تواند بر سیکل قاعدگی تاثیر بگذارد
• مصرف قرص های پیشگیری از بارداری که مانع از آزاد شدن تخمک از تخمدان ها می شوند
• اندومتریوز که زمانی اتفاق می افتد که بافت اندومتریوم خارج از رحم رشد می کند و اغلب به تخمدان ها و یا لوله های فالوپ متصل می شود و می تواند منجر به بروز درد و خونریزی غیر طبیعی قبل و در طول سیکل قاعدگی و یا مقاربت درناک شود
• بیماری التهابی لگن یا PID، عفونت باکتریایی که بر سیستم تناسلی زنانه تاثیر می گذارد. باکتری از راه تماس جنسی یا زایمان وارد واژن می شود و در رحم و قسمت فوقانی دستگاه تناسلی پخش می گردد و می تواند با علائمی مانند بوی بد واژن، ترشح از واژن، پریودهای نامنظم و یا احساس درد در لگن همراه باشد.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک، که مقدار زیادی هورمون مردانه آندروژن از تخمدان ها آزاد می شود و کیست های کوچکی داخل تخمدان ها تشکیل می شود که می تواند نظم سیکل قاعدگی را بر هم بزند. این سندرم با تست اولتراسوند قابل تشخیص است.
از دیگر دلایل موثر در بروز مشکلات قاعدگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• سرطان رحم یا سرطان تخمدان
• مصرف برخی داروها مانند استروئیدها یا داروهای رقیق کننده خون
• شرایط پزشکی مانند اختلالات خونریزی، پرکاری یا کم کاری تیروئید
• عوارض مرتبط با بارداری مانند سقط جنین یا بارداری خارج رحمی
درمان اختلال عملکرد قاعدگی
درمان اختلال عملکرد قاعدگی با توجه به علت بروز اختلال و این که آیا خانم در آینده قصد بارداری دارد یا خیر در نظر گرفته می شود و می تواند شامل اقدامات و درمان های زیر باشد:
• تغییر در سبک زندگی، مواردی از قبیل کم کردن مصرف نمک، کافئین یا الکل قبل از شروع سیکل قاعدگی به منظور کاهش علائمی از قبیل درد و گرفتگی عضلانی
• درمان های دارویی، با استفاده از قرص های مسکن و قرص های پیشگیری از بارداری به منظور کاهش خونریزی و منظم شدن آن، کاهش و یا حذف دردهای قاعدگی
• درمان جراحی، که می تواند شامل موارد زیر باشد:
هیستروسکوپی. جراحی کم تهاجمی که با استفاده از هیستروسکوپ، مشکلات موجود در رحم بررسی و درمان خواهند شد.
هیسترکتومی. روش که در آن فیبروم ها به همراه رحم برداشته می شوند.
لاپاراسکوپی. در این روش، برش کوچکی بر روی شکم زده می شود و مشکلات موجود با استفاده از ابزاری به نام لاپاراسکوپ درمان خواهند شد.
ابلیشن اندومتر. در این روش، لایه مخاطی رحم تخریب می شود تا جلوی خونریزی قاعدگی گرفته شود.
آیا راهی برای پیشگیری از بروز اختلال عملکردی قاعدگی وجود دارد؟
بله، رعایت یک سری نکات و مراقبت ها می تواند در پیشگیری از بروز اختلالات عملکردی قاعدگی موثر باشد. از جمله:
• داشتن سبک زندگی سالم با ورزش کردن و مواد غذایی مغذی
• داشتن استراحت کافی
• دور کردن استرس و انجام مدیتیشن
• مصرف قرص های پیشگیری از بارداری یا دیگر روش های پیشگیری، طبق دستور پزشک
• انجام معاینات منظم پزشکی
